ชื่อวิทยาศาสตร์ Cassis fistula Linn.
ตระกูล CAESALPINIACEAE
ชื่อสามัญ Golden Shower Tree, Purging Cassia
ชื่ออื่นๆ คูณ ชัยพฤกษ์ ราชพฤกษ์
ลักษณะทั่วไป
ราชพฤกษ์ หรือ คูน (อังกฤษ: Cassia fistula)
เป็นพืชพื้นเมืองของเอเชียใต้ ตั้งแต่ทางตอนใต้ของปากีสถาน
ไปจนถึงอินเดีย พม่า และศรีลังกา
นิยมปลูกเป็นไม้ประดับในพื้นที่เขตร้อนและกึ่งเขตร้อน
เจริญเติบโตได้ดีที่สุดในที่โล่งแจ้ง สามารถปลูกได้ทั้งดินร่วนซุย
ดินร่วนปนทราย ดินร่วนเหนียว ทนต่อความแห้งแล้งและดินเค็มได้ดี
แต่ไม่ทนในอากาศหนาวจัด ซึ่งอาจติดเชื้อราหรือโรคใบจุดได้
ราชพฤกษ์เป็นพรรณไม้ยืนต้นขนาดกลาง ลำต้นมีความสูงประมาณ 12-15 เมตร ผิวเปลือกสีขาวปนเทา ผิวเรียบมีรอยเส้นรอบต้น
และรอยปมอยู่บริเวณที่เกิดของกิ่ง
อยู่เป็นบางจุดของลำต้น ใบเป็นใบประกอบมีใบย่อยเป็นคู่ออกจากก้านสบ
ใบย่อยมีประมาณ 4-8
คู่ ใบรี รูปไข่ โคนใบมน ปลายใบแหลม ขอบใบเรียบ
มีสีเขียว ขนาดใบกว้างประมาณ 2-3 เซนติเมตรยาวประมาณ 3-4 เซนติเมตร
ดอกออกเป็นช่อตามก้านใบ
ช่อยห้อยลงล่างเวลาออกดอกใบจะร่วง
ดอกมีสีเหลืองภายในดอกจะมองเห็นเป็นเส้นประมาณ 8-10 อัน
คือ เกสรตัวผู้ ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางของดอกประมาณ 4
เซนติเมตร ผลมีลักษณะเป็นฝักยาวกลม ทรงกระบอก ปลายแหลมสั้น
มีสีเขียวเมื่อแก่จะเปลี่ยนเป็นสีดำ
ผิวเปลือกแข็งเรียบ ภายในฝักจะมีชั้นกั้นเป็นช่อง ๆ
แต่ละช่องประกอบด้วยเมล็ด มีลักษณะแบน
ในแต่ละช่องจะมี 1 เมล็ด
และมีสารสีดำนุ่มหุ้มเมล็ดอยู่ด้วย ขนาดความยาวของฝักประมาณ 30-50
เซนติเมตร มีเส้นรอบวงประมาณ
5-7 เซนติเมตร
การเป็นมงคล
คนไทยโบราณเชื่อว่าบ้านใดปลูกต้นราชพฤกษ์ไว้ประจำบ้านจะช่วยให้มีเกียรติมีศักดิ์ศรีเพราะคนไทยส่วนใหญ่ยอมรับว่าต้น
ราชพฤกษ์เป็นต้นไม้ที่มีคุณค่าสูงและยังเป็นสัญลักษณ์ประจำชาติไทยอีกด้วย
นอกจากนี้คนไทยโบราณเชื่ออีกว่าใบของต้นราช
พฤกษ์เป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์เพราะในพิธีทางไสยศาสตร์ให้ใบทำน้ำพุทธมนต์สะเดาะ
เคราะห์ได้ผลดีดังนั้นจึงถือว่าต้นราชพฤกษ์เป็น
ไม้มงคลนาม
ตำแหน่งที่ปลูก
เพื่อเป็นสิริมงคลแก่บ้านและผู้
อาศัย ควรปลูกต้นราชพฤกษ์ทางทิศตะวัตตกเฉียงใต้ ผู้ปลูกควรปลูกในวันเสาร์
เพราะโบราณเชื่อว่าการปลูกไม้เพื่อเอาคุณทั่วไปให้ปลูกในวันเสาร์
ถ้าจะให้เป็นมงคลยิ่งขึ้น
ผู้ปลูกควรเป็นผู้ใหญ่ที่ควรเคารพนับถือและเป็นผู้ประกอบคุณงามความดีก็จะ
เป็นสิริมงคลยิ่งนัก
สรรพคุณ
ส่วนต่างๆ ของต้นราชพฤกษ์มีประโยชน์ดังนี้
- ฝักแก่
เนื้อสีน้ำตาลดำและชื้นตลอดเวลา มีรสหวาน สามารถใช้เป็นยาระบายได้
โดยนำฝักมาต้มกับน้ำ และเติมเกลือเล็กน้อย
ดื่มก่อนนอนหรือก่อนรับประทานอาหาร นอกจากนั้น
ฝักแก่ยังมีสารที่ออกฤทธิ์ต่อระบบประสาทของแมลง
เมื่อนำฝักมาบดผสมน้ำแช่ทิ้งไว้ประมาณ 2-3 วัน
สารละลายที่กรองได้สามารถฉีดพ่นกำจัดแมลงและหนอนในแปลงผักไดฝักแก่ใช้เป็น
เชื้อเพลิงในการหุงต้มด้วยเตาเศรษฐกิจ มีขนาดที่พอเหมาะ ไม่ต้องผ่า
เลื่อยหรือตัด
เนื้อของฝักแก่ใช้แทนกากน้ำตาลในการทำหัวเชื้อจุลินทรีย์และจุลินทรีย์ขยาย
- ฝักอ่อน สามารถใช้ขับเสมหะได้
- ใบ สามารถนำมาใช้ในการฆ่าเชื้อโรคได้
- ดอก แก้แผลเรื้อรัง
http://www.the-than.com/FLower/11-1.html